Jesteś przedsiębiorcą i korzystasz ze split payment? Zastanawiasz się na co wykorzystać zgromadzone na koncie VAT środki? Poza opłaceniem podatków lub rozliczenia z Urzędem Skarbowym możesz spożytkować je w inny sposób. W jaki? Sprawdź!
Co to jest split payment?
Mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment) funkcjonuje w Polsce od końca 2018 roku. Jego działanie jest bardzo proste. W momencie gdy kupujący dokonuje płatności za towar lub usługę, wartość zakupu jest rozbijana na dwie części. Na konto rozliczeniowe sprzedawcy trafia tylko kwota netto. Natomiast wartość podatku przelewana jest na specjalnie wydzielony rachunek bankowy – rachunek VAT, kontrolowany przez fiskusa. Jest on zakładany przez bank, indywidualnie dla każdego podatnika.
O sposobie płatności decyduje klient. To on w momencie zakupu może wybrać czy chce płacić w sposób standardowy czy z wykorzystaniem split payment. Mimo to podmiot wystawiający fakturę nie musi znać numeru swojego konta VAT, ani umieszczać go na fakturze. Rozdzielenie płatności następuje bowiem w systemie banku i to on de facto odpowiada za przelew funduszy pomiędzy dwoma rachunkami.
Na rachunek VAT trafiają wyłącznie środki z tytułu podatku i tylko w polskiej walucie. Co ważne – split payment może funkcjonować tylko w transakcji między dwoma podatnikami (współpraca B2B). Nie obowiązuje natomiast w relacjach między firmą, a osobą prywatną.
Kiedy split payment jest obowiązkowy
Mechanizm podzielonej płatności działa w Polsce od 1 lipca 2018 roku. Początkowo funkcjonował jako model dobrowolny. Od 1 listopada 2019 roku split payment jest obowiązkowy przy jednoczesnym spełnieniu warunków:
- wartość transakcji przekracza lub jest równa 15 tys. brutto (poniżej tej kwoty mechanizm podzielonej płatności jest nadal dobrowolny),
- obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub usług lub data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 r.,
- minimum jedna pozycja na fakturze znajduje się w załączniku 15 znowelizowanej ustawy VAT,
- sprzedawca i odbiorca są podatnikami VAT (faktura B2B).
Kto dysponuje środkami zgromadzonymi na rachunku VAT?
Pieniądze zgromadzone na koncie VAT należą do podatnika. Mimo to dostęp do nich jest ograniczony, co oznacza, że nie może on nimi swobodnie dysponować. Przynajmniej do czasu ich przekazania na zwykły rachunek firmowy. Nie ma bowiem możliwości wykonania przelewu bezpośrednio z rachunku VAT, poza opłaceniem należności wskazanych w ustawie.
Co można opłacić ze środków zgromadzonych na koncie VAT?
Zgodnie z art. 62b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187 ze zm.) z rachunku VAT przedsiębiorcy, który korzysta z mechanizmu podzielonych płatności (split payment), można dokonać zapłaty m.in.:
– podatku VAT na podstawie faktury za zakup towarów lub usług, lub na podstawie faktury korygującej,
– wpłat na konto Urzędu Skarbowego za:
- podatek od towarów i usług lub odsetki za zwłokę w jego opłaceniu,
- podatek dochodowy: PIT lub CIT, zaliczki na PIT i CIT, lub odsetki za zwłokę w jego opłaceniu,
- podatek akcyzowy (przedpłata, wpłaty dzienne lub odsetki za zwłokę),
- należności celne lub odsetki za zwłokę w ich uiszczeniu,
- należności związane ze składkami ZUS.
A co jeśli po opłaceniu wszystkich należności podatkowych na rachunku VAT podatnika pozostały wolne środki? Czy muszą leżeć zamrożone? Nie. Jednak podatnik nie może dowolnie z nich korzystać.
Na co nie możesz przeznaczyć środków z konta VAT?
Środków z konta VAT nie możesz przeznaczyć na pokrycie stałych kosztów działalności firmy jak np. media, koszty wynajmu czy raty leasingowe. Również niemożliwe jest pokrycie nimi wynagrodzeń dla pracowników.
Dopiero uwolnienie środków z konta VAT i przelanie ich na zwykły rachunek firmowy uprawnia podatnika do swobodniejszego dysponowania tymi środkami.
Jak uwolnić środki znajdujące się na rachunku VAT?
Wniosek o uwolnienie środków z konta VAT należy złożyć u naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego.
Wniosek powinien zawierać:
- numer rachunku VAT, z którego mają zostać uwolnione środki,
- numer rachunku rozliczeniowego lub rachunku SKOK, na który mają zostać przelane środki (nie może to być dowolne konto, a jedynie rachunek, dla którego prowadzone jest dane konto VAT), nie jest więc możliwe przekazanie środków na rachunek znajdujący się w innym banku,
- kwotę jaka ma zostać uwolniona z konta VAT.
Na podjęcie decyzji o uwolnieniu środków naczelnik ma 60 dni. W praktyce czas oczekiwania wynosi przeważnie miesiąc. Warto jednak wiedzieć, że naczelnik może wydać decyzję odmowną. Dzieje się tak, jeśli np. zachodzi podejrzenie, że podatnik nie uiści na czas swoich zobowiązań podatkowych, bo na przykład wcześniej podobne sytuacje miały już miejsce.
W większości jednak decyzje są pozytywne i dają przedsiębiorcom możliwości wykorzystania środków z konta na opłacenie wszelkich zobowiązań związanych z działalnością firmy jak wspomniane wcześniej raty leasingowe, raty kredytu obrotowego, wynajem biura, media czy wynagrodzenia dla pracowników. Po uwolnieniu środków podatnik może również opłacić zaległe faktury za towary czy usługi, a także wypłacić z konta firmowego pieniądze w gotówce.
Split payment w Polsce
Tylko w 2019 r. w split payment opłacono ponad 27 mln transakcji. Ich wartość brutto wyniosła 463 mld zł., z tego VAT, który wpłynął na specjalne rachunki, to ponad 95 mld zł.
Na pewno wpłynęły na to wprowadzone w 2019 roku rozluźnienia, dające przedsiębiorcom szersze możliwości wykorzystania zgromadzonych na kontach VAT środków. Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów polscy przedsiębiorcy chętnie z tego prawa korzystają.
W 2020 roku dużym zainteresowaniem cieszy się również uwalnianie środków z kont VAT. Jak podaje portal money.pl do końca marca bieżącego roku polskie firmy dokonały transakcji na ponad 904 mld. zł, korzystając z mechanizmu podzielonej płatności. Ponad 186 mld z tej kwoty trafiło na specjalne konta VAT. Na koniec marca 2020 saldo wynosiło niecałe 12 mld. Oznacza to, że pozostała kwota została zgodnie z przysługującym prawem wykorzystana przez firmy.
Obecnie w czasach kryzysu spowodowanego epidemią koronawirusa zainteresowanie uwalnianiem pieniędzy z kont VAT jest jeszcze większe. Dla wielu firm jest to bowiem sposób na poprawienie ich płynności finansowej. Pomóc może również propozycja nowego rozwiązania, na mocy którego uwolnienie środków z rachunku VAT odbywałoby się w 3 dni, a nie 60 jak dotychczas.
