Audyt podatkowy jest to szczegółowa analiza rozliczeń podatkowych przeprowadzona przez zewnętrznego specjalistę. Jego praca ma na celu sprawdzenie zgodności ewidencji podatkowej co do obwiązującego prawa.
Audyt niesie ze sobą realne korzyści – niweluje ryzyko wystąpienia błędów podatkowych, a do tego zawiera zalecenia, dzięki którym można ulepszyć system odprowadzania podatków w przyszłości. Jasno wskazuje na ewentualne nieprawidłowości w prowadzeniu podatków, wykrywa elementy o potencjale niezgodności z prawem oraz wyłuszcza obszary warte skorygowania. Efektem audytu jest przede wszystkim pewność, że firma działa w zgodzie z obowiązującymi przepisami. Dzięki temu wynik kontroli podatkowej przeprowadzonej przez organy państwowe wypada na jej korzyść. Audyt podatkowy jest to usługa, z której chętnie korzystają firmy nie zatrudniające na stałe doradcy z zakresu ewidencji podatkowej. Z drugiej strony na audyt podatkowy decyduje się wiele firm posiadających dział księgowości. W ich przypadku celem jest sprawdzenie konkretnego obszaru działalności lub uzyskanie specjalistycznej porady w kwestii optymalizacji rozliczeń podatkowych.
Co obejmuje audyt?
Audyt podatkowy jest zazwyczaj realizowany całościowo, tj. obejmuje całą dokumentację dotycząca wydatków i przychodów firmy. Są to wszelkiego rodzaju umowy handlowe, umowy zawierane z dostawcami, faktury, a także księgi podatkowe. Do tego należy doliczyć dokumenty traktujące o procedurach podatkowych, jakie obowiązują w firmie. Mówiąc bardziej szczegółowo, audyt podatkowy ocenia przychody i koszty firmy, a także sposób prowadzenia rozliczeń z innymi podmiotami. Do tego stanowi wymierną ocenę rozliczania podatku VAT. Audyt podatkowy analizuje również dokumentację pracowniczą, w tym wynagrodzenie wypłacane zatrudnianym osobom, koszty związane z PIT i ZUS, a także dopełnianie obowiązków wynikających z umów z tymi podmiotami. Jak widać, audyt podatkowy to bardzo kompleksowa analiza, której wynikiem jest szczegółowy raport. Dla wielu firm stanowi on podstawę do poprawy wyniku finansowego w przyszłości.
Różne sposoby przeprowadzania audytu podatkowego
Powiedzieliśmy wcześniej, że audyt podatkowy jest to ekspercka opinia, której ocenie podlega całość działań firmy związanych z prowadzeniem rozliczeń podatkowych. Poziom złożoności pełnego audytu odpowiada szczegółowości, z jaką urząd przeprowadza kontrolę podatkową. Jest więc to narzędzie w pełni zabezpieczające przed wykryciem nieprawidłowości prawnych. Kompleksowy audyt daje też lepszy widok na całościową sytuację firmy. Jednak niektóre firmy wolą skorzystać z audytów częściowych, w których kontroli poddawany jest jedynie wybrany obszar lub zakres audytu obejmuje analizę tylko jednego miesiąca działalności firmy. Taki audyt jest zdecydowanie krótszy i pokazuje on przede wszystkim te obszary, które można poddać optymalizacji. Stanowi również wskazówkę odnośnie tego, czy istnieje potrzeba skorzystania z usług audytu pełnego. Choć ten ostatni jest polecany bardziej, ze względu na swoją kompleksowość, to jednocześnie jest opcją droższą, bardziej czasochłonną, a także wymagającą zaangażowania pracowników z działu księgowości firmy.
Audyt dla małych i średnich firm – norma i szanse na rozwój
Około 99% wszystkich polskich przedsiębiorstw stanowią firmy małe oraz średnie. Audyt podatkowy jest polecany wszystkim, lecz w szczególności przedsiębiorstwom bez rozbudowanego działu księgowości, który sprawowałby stałą opiekę nad prawidłowym rozliczaniem podatków. Jeśli jest się osobą prowadząca taki typ działalności, to skorzystanie z audytu podatkowego stanowi najlepsze potwierdzenie tego, że wszystkie finansowe działania firmy są prowadzone w zgodzie z prawem. W takim przypadku audyt podatkowy pozwala uzyskać pewną przejrzystość, a jego dobry wynik potwierdza stabilną sytuację finansową firmy. To jakby certyfikat jakości, do którego wgląd powinni uzyskać potencjalni inwestorzy. Dzięki temu firma zwiększa swoja szanse na rozwój i współpracę z partnerami biznesowymi. Audyt podatkowy kieruje firmę w stronę osiągania lepszych wyników. Skorzystanie z audytu podatkowego pozwala znaleźć praktyczne rozwiązania na cięcie kosztów, co dla małych lub dopiero rozpoczynających firm jest szczególnie ważne. W ten sposób przedsiębiorstwo posiada lepszy wgląd do tego, co jest dla niego opłacalne. Jednym z przykładów jest wybór leasingu maszyn i urządzeń, który staje się coraz popularniejszy właśnie ze względu na korzystne warunki odliczania podatku. Przeprowadzenie jednorazowego audytu jest zazwyczaj bardziej opłacalne niż ciągłe zatrudnienie doradcy podatkowego lub księgowego.
Audyt dla dużych firm – pewność inwestycji
Poprzez audyt podatkowy przedsiębiorca uzyskuje wgląd do tego, które z jego inwestycji wiążą się ze wzrostem podatków w najbliższym terminie, a które dopiero w perspektywie dalszej przyszłości. Dzięki temu wie, jakie inwestycje są dla niego najbardziej korzystne. Audyt podatkowy wskazuje również na bardziej efektywne rozwiązania odnośnie podatków. Pozwala to na odkrycie tych obszarów działalności, w których można realnie zaoszczędzić. W przypadku największych korporacji jedynie rzetelny i całościowy audyt pozwala tak naprawdę ocenić zgodność podatkową organizacji. Zaletą audytu podatkowego jest to, że można dostosować go do własnych potrzeb. Duże firmy często korzystają z audytu częściowego, przeprowadzonego w obszarze, którzy stwarza najwięcej wątpliwości. Nierzadko zwracają się też o pomoc w regulowaniu kwestii nietypowych, charakterystycznych dla danej branży.
Jak wygląda przeprowadzanie audytu?
Dobrze opracowany audyt przebiega etapowo. Firma audytorska przeprowadza go w oparciu o umowę zawartą ze zleceniodawcą. Specjaliści weryfikują, a następnie badają przedstawione im dokumenty. Ich praca ma zawsze obiektywny charakter. Doradcy podatkowi sprawdzając procedury podatkowe stosowane w danej firmie. Wykazują niezgodności, opracowują też możliwe sposoby na ulepszenie sposobu regulowania podatków, a także wskazują potencjalne czynniki ryzyka. To wszystko zamieszczają następnie w raporcie lub prezentacji, opisując przy okazji zastosowane przez siebie techniki. Zleceniodawca może sam wprowadzić poprawki do systemu rozliczeń podatkowych dzięki jasnym zaleceniom, jakie zawiera audyt podatkowy.
Przedsiębiorstwa, które skorzystają na audycie podatkowym
Istnieją takie branże, które w szczególności powinny zapewnić sobie przejrzystość podatkową lub jest ona od nich wymagana przepisami. Ogólnemu sprawdzaniu finansów podlegają przede wszystkim publiczne przedsiębiorstwa – banki, zakłady ubezpieczeniowe, spółki akcyjne itp. Jednak audyt podatkowy jest polecany wszystkim. Skorzysta na nim już jednoosobowa firma, która dopiero co rozpoczęła swoją działalność. Dzięki analizie podatków jej właściciel ma pewność co do prawidłowości stosowanych procedur od samego początku prowadzenia firmy. Z drugiej strony, audyt podatkowy jest zalecany spółkom, zwłaszcza tym działającym w oparciu o skomplikowane przepisy lub firmom, które stosują rozmaite ulgi podatkowe.
Jak wybrać audytora?
Wybór odpowiedniej osoby do przeprowadzenia audytu podatkowego jest kwestią kluczową. Musi to być audytor posiadający specjalizację w dziedzinie podatków. Do jego zespołu mogą jednak należeć doradcy podatkowi z innych branży. Ważne jest doświadczenie oraz kwalifikacje, jakie posiada główny audytor i jego współpracownicy. Najlepiej, aby było ono bliskie branży, w której działa firma zlecająca audyt. Profesjonalista przeprowadzający rewizję spotyka się z najważniejszymi osobami w firmie jeszcze przed audytem. W trakcie spotkania przedstawia sposób działania, a także wskazuje na możliwe obszary ryzyka. Dobry audytor pracuje według planu, dotrzymuje terminów oraz ma bieżąco informuje o przeprowadzanych pracach. Bardzo ważna jest ciągła komunikacja pomiędzy nim a zarządem firmy. Owocem pracy audytora i jego zespołu jest raport zawierający najbardziej kluczowe informacje oraz zalecenia. Audytor wystosowuje również odpowiedni list do zarządu, w którym umieszcza jasne wskazówki odnośnie optymalizacji sposobu rozliczania podatkowego w firmie. Jeżeli przedsiębiorstwo działa na skalę międzynarodową, to dobrze jest zatrudnić audytora ze znajomością odpowiedniego języka obcego.
